Wetenschappers schatten dat ongeveer 71 procent van het aardoppervlak bedekt is met water. Dit immense percentage omvat niet alleen de oceanen maar ook rivieren, meren, ondergronds water en zelfs waterdamp in de atmosfeer. Ondanks de complexiteit van de watercyclus lijkt de totale hoeveelheid water op aarde relatief constant te blijven.
De zichtbaarheid van het blauw van de oceanen vanuit de ruimte, gecombineerd met de reflectie van zonlicht op het wateroppervlak, geeft onze planeet het kenmerkende uiterlijk van een ‘blauwe marmer’.
Met water dat een essentieel element vormt voor het leven op aarde, moeten we ook begrijpen hoe dit oppervlakte water, dat onze aarde bedekt, verdeeld is. De meeste watermassa’s bevinden zich in de vijf grote oceanen, maar talrijke kleinere waterbronnen spelen ook een vitale rol in het behoud van ons ecosysteem en het ondersteunen van verschillende levensvormen.
De Verdeling van Water op Aarde
Water op aarde is ongelijk verdeeld, met ongeveer 97,2% van het aardse water in de oceanen. Slechts een klein gedeelte, rond de 2,5%, bevindt zich in ijskappen en ondergronds. Dit betekent dat de aanwezigheid van zoet water, essentieel voor drinkwater en natuurlijke hulpbronnen, slechts een fractie van het totale waterpercentage vormt.
Een belangrijk aspect van de wereldhydrografie is de kleur van water, die varieert door de absorptie van licht in het blauwe spectrum. Hoe dieper het water, hoe donkerder het blauw. Dit fenomeen kan waargenomen worden in de aardoppervlak–geografie aan kustlijnen en rivieren.
Daarnaast fluctueert de beschikbaarheid van water door seizoenen, klimaatverandering, en menselijke interventie, wat invloed heeft op de toegang tot schoon water en de staat van waterrijke habitats.
De Watercyclus: Een Continu Proces
De watercyclus is een fundamenteel natuurlijk proces waarbij water continu van vorm verandert en zich verplaatst van de ene naar de andere locatie op aarde. Condensatie en verdamping zijn cruciale stadia in deze natuurlijke kringloop. Dit systeem speelt een vitale rol in zowel het globale klimaat als in lokale ecosystemen.
Condensatie en Verdamping
Condensatie en verdamping zijn elkaar opvolgende processen waarbij water transformeert van een gasvorm naar een vloeibare of solide vorm en andersom. Verdamping treedt op wanneer water van het aardoppervlak, zoals vanuit rivieren en waterreservoirs, in de atmosfeer verdwijnt door de zonnewarmte. Condensatie gebeurt wanneer waterdamp in de atmosfeer afkoelt en verandert in neerslag zoals regen of sneeuw. Dit constante proces draagt bij aan de regulering van klimaat en temperatuur op onze planeet.
Water in de Atmosfeer
Water in de atmosfeer, voornamelijk aanwezig als waterdamp, is essentieel voor het creëren van neerslag. Deze waterdamp wordt door windstromen en klimaatpatronen over de gehele wereld verplaatst. Hierdoor wordt de dynamiek van de watercyclus geregeld, wat invloed heeft op weersomstandigheden en klimatologische fenomenen zoals droogtes en hevige regenval.
Grondwater en Riviertjes
Naast zichtbaar oppervlaktewater, zoals meren en rivieren, is grondwater een cruciale bron van zoet water. Dit grondwater bevindt zich in aquifers en komt vaak via kwel in rivieren terecht. Dit vormt een belangrijke zoet waterbron voor menselijke consumptie en irrigatie. Tevens voedt het diverse ecosystemen die afhankelijk zijn van deze verborgen watervoorraden.
Sinds het begin van de twintigste eeuw is de gemiddelde temperatuur van de aarde met ongeveer 0.74°C gestegen. Modelberekeningen suggereren dat tussen 1990 en 2100 de temperaturen kunnen stijgen met 1.4°C tot 6.4°C, voornamelijk door menselijke activiteiten zoals het verbranden van fossiele brandstoffen en ontbossing.
Klimaatverandering, veroorzaakt door deze temperatuurstijgingen, heeft aanzienlijke gevolgen voor de watercyclus. Dit omvat stijgende zeespiegels, toenemende droogtes, hevige regenval en de uitsputting van grondwaterreserves. Deze veranderingen maken het essentieel voor zowel industriële als ontwikkelingslanden om adaptieve maatregelen te nemen om de negatieve gevolgen van klimaatverandering te beperken.
Hoeveel procent van de aarde is bedekt met water?
Water bedekt ongeveer 71% van het aardoppervlak, wat neerkomt op ongeveer 365,5 miljoen km². Dit betekent dat continenten en eilanden de resterende 29% vormen, oftewel ongeveer 144,5 miljoen km². Deze indrukwekkende cijfers maken duidelijk waarom onze planeet vaak de “blauwe planeet” wordt genoemd.
Het grootste deel van dit water, ongeveer 97,2%, bevindt zich in de wereldoceanen. Dit is een adembenemende hoeveelheid, vooral als men bedenkt dat gletsjers ongeveer 2,1% van het totale water op aarde bevatten. Dit komt neer op ongeveer 24.060.000 kubieke kilometer water, wat een aanzienlijke opslagvoorraad is van zoetwater in vaste vorm.
Grondwater, hoewel minder zichtbaar, is verantwoordelijk voor ongeveer 0,65% van al het water op aarde. Daarnaast herbergen zoet- en zoutwatermeren slechts een klein percentage, ongeveer 0,009%, met de Grote Meren die 21% van alle zoetwatermeren op aarde vertegenwoordigen. De rest is gefragmenteerder: bodemvocht bevat slechts 0,005%, terwijl beken, wetlands en moerassen slechts 0,001% van de wereldwijde waterdistributie vertegenwoordigen.
Met een totale hoeveelheid water op aarde van ongeveer 1386 miljoen kubieke kilometer, schattingen waarvan de meesten ons ervan overtuigen dat hoewel de precieze cijfers kunnen variëren door wetenschappelijke vooruitgang en milieuveranderingen, het feit blijft dat iets meer dan twee derde van de aarde met water bedekt is een betrouwbare en consistente schatting is.
